Przemierzając tatrzańskie szlaki, w niektórych miejscach możemy spotkać wspaniale prezentujące się wodospady. Nie ma nic piękniejszego jak wielkie masy wody spadające z górskich progów tworząc w zależności od ich wysokości malownicze wodospady.
Warto wiedzieć, planując wycieczkę gdzie możemy na szlaku dostrzec wodospad.
Poniżej prezentujemy wybrane wodospady Tatr słowackich. Do niektórych dojdziemy niemalże bezpośrednio, niektóre z nich będziemy mogli podziwiać jedynie z pewnego dystansu.
BATYŻOWIECKIE WODOSPADY (Batizovské vodopády)
Dojście:
Batyżowieckie Wodospady najlepiej podziwiać z czerwonego szlaku (Tatrzańska Magistrala), na odcinku z Doliny Mięguszowieckiej od Popradzkiego Stawu (Popradské pleso), do Doliny Wielickiej nad Wielicki Staw (Velická dolina) – 2 ¾ godz., (kierunek odwrotny – 1 ½ godz.).
Batyżowieckie Wodospady to seria czterech kaskad na Batyżowieckim Potoku, które tworzą się na progu zwanym Batyżowieckimi Spadami. Można je podziwiać tylko ze szlaku turystycznego, bowiem Dolina Batyżowiecka w całości tworzy ścisły rezerwat przyrody.
Poszczególne kaskady Batyżowieckich Wodospadów nazywano dawniej, w kolejności od dołu ku górze – Sznurowy Wodospad, Perlisty Wodospad, Zakwefiony Wodospad.
DZIKIE SIKLAWY (Medený vodopád , Dlhý vodopád)
Dojście:
Z przystanku autobusowego SAD (parking) Biała Woda (BieláVoda) do schroniska przy Zielonym Stawie Kieżmarskim, szlak żółty – 2 ¾ godz..
Dzikie Siklawy można podziwiać z rejonu schroniska przy Zielonym Stawie Kieżmarskim.
Są to dwa wodospady, które tworzą się na progu skalnym w Dzikiej Dolinie.
Pierwszy z nich nosi nazwę Miedziana Siklawa (Medený vodopád), drugi to Długi Wodospad (Dlhý vodopád).
Dawniej można było podziwiać wodospady z bliska, bowiem niedaleko od nich prowadzi szlak turystyczny, (dzisiaj ścieżka nieznakowana, wyłącznie z uprawnionym przewodnikiem) z Doliny Zielonej Kieżmarskiej do Doliny Pięciu Stawów Spiskich (górne piętro Doliny Zimnej Wody), przez Baranią Przełęcz.
KACZA SIKLAWA (Hviezdoslavov vodopád)
Dojście:
Do Kaczej Siklawy nie prowadzi żaden szlak turystyczny.
Wodospad można oglądać z niebieskiego szlaku, który łączy Dolinę Białej Wody (Bielovodská dolina) z dolinami: Wielicką przez przełęcz Polski Grzebień lub z Doliną Staroleśną (Vel’káStudená dolina) przez Rohatkę (Prielom).
Wodospad tworzy Kaczy Potok, który spada z progu skalanego w Kaczej Dolinie. Jego wysokość wynosi 15 m.
Słowacka nazwa wodospadu odnosi się do uczczenia w ten sposób poety słowackiego Pavla Országha-Hviezdoslava.
WIELICKA SIKLAWA (Velick’yvodopad)
Dojście:
Z Tatrzańskiej Polanki, stacja TEŻ, zielony szlak do Doliny Wielickiej nad Wielicki Staw – 1 ¾ godz..
Wielicką Siklawę można podziwiać z dwóch szlaków:
– czerwonego (Tatrzańska Magistrala) na odcinku od Wielickiego Stawu do Popradzkiego Stawu w Dolinie Mięguszowieckiej;
– zielonego od schroniska Śląski Dom nad Wielickim Stawem na Polski Grzebień.
Wodospad tworzy potok Wielicka Woda, która opada z wysokiego progu skalnego Doliny Wielickiej zwanej Mokrą Wantą.
Jak zawsze jego atrakcyjność zależy od ilości wody jaka nim spada w dół.
WODOSPAD SKOK (vodopád Skok)
Dojście:
Z osady Szczyrbskie Jezioro (Strbsképleso), szlak żółty do Doliny Młynickiej – 1 ¼ godz.
Wodospad Skok jest jednym z najpiękniejszych, tatrzańskich wodospadów.
Tworzy go potok Młynica, który spada z progu skalnego – 30 m wysokości. Sam wodospad składa się z licznych mniejszych wodospadów, których spadająca i rozpryskująca się woda upodabnia go do koronkowej firanki. Stąd np. niemiecka nazwa, „welonowy wodospad”.
Sam wodospad liczy 25 m wysokości. Najbardziej efektowny jest na początku lata, kiedy to przelewa się przez niego średnio 900 litrów na sekundę (przy niskim stanie wody przepływa tędy zaledwie 54 litry na sekundę). Trudno sobie wyobrazić jak musiał groźnie wyglądać podczas gigantycznej powodzi, latem 1958 roku, kiedy to Młynicą przepływało 30 000 litrów na sekundę!.
Zimą tworzy się tu wielki lodospad, na którym tatrzańscy przewodnicy urządzają pokazy wspinaczki.
Z wodospadem związana jest słowacka legenda, która mówi, że powstał z potoku łez dziewczyny, której narzeczony zginął w Dolinie Młynickiej w czasie polowania na kozice.
ZŁOTA SIKLAWA
Dojście:
Ze Starego Smokowca zielonym szlakiem na Sidełko (Hrebienok) – 1godz., dalej czerwony szlak (Tatrzańska Magistrala) do Schroniska Zamkowskiego, a stąd szlakiem zielonym Doliną Zimnej Wody do Doliny Pięciu Stawów Spiskich.
Złotą Siklawę tworzy potok Zimna Woda, który opada z wysokiej ściany Stawiarskiej, nazywanej Złotymi Spadami. Opada kilkoma kaskadami pod kątem 45°. Wodospadem tym zachwycali się turyści już w 1865 roku. W latach 1833-1845 nieopodal znajdowała się kopalnia rudy.
ROHACKIE WODOSPADY (Roháčškyvodopád)
Dojście:
Dojazd do Zuberca, dalej do wylotu Doliny Rohackiej na parking. Z parkingu drogą bez znaków na Polanę Adamcula (Skorušovapolianka) i stąd w prawo żółtym i niebieskim szlakiem w kierunku Doliny Spalonej (Spalená dolina).
Wodospady Rohackie znajdują się w Tatrach Zachodnich w Dolinie Rohackiej.
Powstały na Spalonym Potoku, który jest dopływem Potoku Rohackiego.
Rohackie Wodospady to:
– Niżni Rohacki Wodospad dawniej Niżnia Spaleńska Siklawa (NižnýRoháčskyvodopád). Pochyły wodospad spadający kaskadami z 20-metrowego spiętrzenia.
– Wyżni Rohacki Wodospad, Wyżnia Spaleńska Siklawa (VyšnýRoháčskyvodopád). Jego wysokość to18 m. Można do niego dojść wydeptaną ścieżką od szlaku.
NIEWCYRSKI WODOSPAD (Kmet’ovvodopád)
Dojście:
Z osady Trzy Studnie (Tri Studničky), szlak niebieski do Doliny Koprowej – 1 godz., przy szlaku znajduje się zadaszony drogowskaz, wskazujący drogę do wodospadu (od szlaku ok. 10 min).
Niewcyrskie Siklawy to najwyższy wodospad na Słowacji. Znajduje się w Dolinie Koprowej w mało uczęszczanym przez turystów miejscu.
Można go podziwiać z mostku, który znajduje się nad potokiem, specjalnie dla tego celu zbudowanym, bowiem szlak turystyczny przebiega tuż obok.
Wodospad ma ok. 80 m wysokości (niektóre źródła podają 90 m). Utworzyły go wody Niwcyrskiego Potoku, na progu jakim Dolina Niewcyrki opada do Doliny Koprowej.
Wodospad tworzą trzy duże kaskady:
– Niżnia Niwcyrska Siklawa (pierwszy od dołu);
– Pośrednia Niewcyrska Siklawa (Kmet’ovvodopád), drugi – środkowy wodospad;
– Wyżnia Niewcyrska Siklawa (trzeci – najwyżej położony).
W całości Niewcyrskich Siklaw nie można zobaczyć. Cały rejon tej doliny jest obszarem ochrony ścisłej i nie prowadzą do niego żadne szlaki. Dla turystów dostępna jest tylko Niżnia Niewcyrska Siklawa. Prowadzi do niej nieznakowana ścieżka od szosy w Dolinie Koprowej, tuż obok drewnianej studzienki. Przejście wskazuje tabliczka informacyjna z napisem Kmeťov vodopád. Słowacy upamiętnili w ten sposób literata i patriotę oraz znawcę przyrody Tatr Andreja Kmeťa. Czas przejścia do wodospadu – 5 min. Obok niego zabezpieczona balustradami ścieżka i platforma widokowa. Wodospad tworzy tu dwie kaskady z hukiem spadające po stromej ścianie.
WODOSPADY ZIMNEJ WODY (Vodopády Studeného Potoka)
Dojście:
– z Tatrzańskiej Łomnicy, skąd szlak niebieski – 2 godz.;
– szlak zielony ze Starego Smokowca na Siodełko (Hrebienok) – 1godz., skąd dalej zielonym szlakiem w rejon wodospadów Zimnej Wody – ½ godz.
Wodospady Zimnego Potoku (Studenovodské vodopády) – to zespół niewysokich ale potężnych i bardzo malowniczych siklaw, jakie Zimna Woda tworzy na progach skalnych doliny o tej samej nazwie. Wodospady znajdują się na wysokości 1153 do 1276 m n.p.m. i rozciągają się na długości 1,5 km z rozpiętością pionową ok. 250 m.
Wodospady te stanowiły jedno z najstarszych centrów turystyki w Tatrach, znane już przed 1850 rokiem, kiedy to dla gości zbudowano ścieżki wiodące przez Siodełko (Hrebienok). Bywali tu również goście (kuracjusze) z Polski. Na ówczesne czasy miejsce to uchodziło za jedno z najbardziej atrakcyjnych w Tatrach. Dla odwiedzających wodospady turystów wybudowano pierwsze tatrzańskie schronisko Rainerowa chata, obecnie służy jako bufet i mieści małe muzeum tatrzańskich tragarzy (nosiczów).
Wodospady Zimnej Wody dla jednych stanowią cel wycieczek pieszych, dla drugich ciekawe miejsce po drodze, gdy wyruszają na wysokogórski szlak.
Niektóre miejsca przeznaczone do podziwiana wodospadów zostały zabezpieczone łańcuchami i barierkami. Zdarzały się tu bowiem wypadki śmiertelne, zwłaszcza podczas robienia zdjęć pamiątkowych. Stąd wynika przestroga aby zachować ostrożność.
Kolejno od dołu wodospady noszą nazwy:
– Długi Wodospad (Dlhý vodopád)
– Wielki Wodospad (Vel’ký vodopád)
– Skryty Wodospad (Skrytý vodopád)
– Mały Wodospad (Malý vodopád)
Według niektórych przewodników do grupy Wodospadów Zimnej Wody zalicza się kolejne dwa:
– Olbrzymi Wodospad (Obrovský vodopád) – znajdujący się przy czerwonym szlaku (Tatrzańska Magistrala} powyżej Staroleśnej Polany;
– Troisty Wodospad, mniejszy, ukryty nieco poniżej .
Wodospady Zimnej Wody podziwiamy idąc szlakiem lub ścieżką w górę lub w dół, czasem wzdłuż potoku. Niektóre z nich są odkryte z łatwym dostępem inne można jedynie dostrzec wśród drzew.
Idąc od dołu potoku mijamy pierwszy Długi Wodospad (Dlhý vodopád), który składa się z ciągu mniejszych wodospadów. Długi Wodospad znajduje się parę metrów poniżej rozwidlenia szlaków zielonego i żółtego – zielony odbija do góry, prosto na Hrebienok, żółty biegnie w dół do Tatrzańskiej Leśnej.
Do Długiego Wodospadu prowadzi ścieżka, którą dochodzimy do wyoblonej skały – miejsce jest zabezpieczone barierkami z łańcuchów, ale i tak trzeba zachować ostrożność.
Drugi to Wielki Wodospad (Vel’ky vodopád), czasem zwany Średnim (Stredný vodopád) lub Pośrednim (Prostredný vodopád). Wielki Wodospad jest zdecydowanie najchętniej oglądany przez turystów.
Jest to dwustopniowy wodospad, którego najwyższy stopień ma 13 m wysokości. Wodospad można podziwiać z mostu, którym biegnie niebieski szlak z Tatrzańskiej Łomnicy.
Kolejny, trzeci to Skryty Wodospad (Skrytý vodopád) i zgodnie ze swoją nazwą jest ukryty w gęstym lesie, chociaż teraz, po strasznym huraganie (kalamita) z listopada 2004 roku, można go dostrzec pomiędzy okaleczonymi przez żywioł drzewami. Skryty Wodospad możemy oglądać ze skalnej płyty ogrodzonej łańcuchem.
Czwarty od dołu to Mały Wodospad (Malý vodopád), ciągnie się kaskadą kilku mniejszych wodospadów. Jest on nieco oddalony od ścieżki.
Kolejny, to Troisty Wodospad (Trojitý vodopád), też ukryty w lesie i mniej znany.
Olbrzymi Wodospad (Obrovský vodopád 1340 m n.p.m.)
Ostatni, najwyżej położony, jednocześnie najładniejszy to Wyżni Wodospad utworzony na dolnym progu Doliny Zimnej Wody.
Wodospad ten najczęściej nazywany Wodospadem Olbrzymim (Obrovský vodopád), dawniej też Wielkim (Obrovský vodopád) zaliczany jest niekiedy do grupy Wodospadów Zimnej Wody. Spada on wąską skalną rynną w mroczną szczelinę z wysokości 20 m. Najlepiej podziwiać go z metalowego mostku nad samym potokiem, którym biegnie czerwony szlak „Tatrzańska Magistrala”. Widok Wodospadu Olbrzymiego naprawdę robi ogromne wrażenie.
Materiały źródłowe:
1. Józef Nyka „Tatry Słowackie – przewodnik” wyd. VII, wyd. Trawers, Latchorzew 2011;
2. Wikipedia Wolna Encyklopedia; Zdjęcie nr. 2 – Niewcyrska Siklawa https://pl.wikipedia.org/wiki/Niewcyrskie_Siklawy
3. „Szlaki Turystyczne Tatr Słowackich” schematy z podanymi czasami przejścia, opracowanie Janusz Parchimowicz, Andrzej Stachiewicz, wyd. Nefryt, Szczecin 2001;
4. Portal Tatrzański https://portaltatrzanski.pl
5. Własne spostrzeżenia i przemyślenia ze szlaków.
