Rohackie Stawy (Roháčske plesá), wodospady

Wycieczkę do Rohackich Stawów proponujemy jako część aklimatyzacji do warunków wysokogórskich tuż po przyjeździe w Tatry lub jako „przerywnik” w turach wysokogórskich. Trasa jest pozbawiona jakichkolwiek trudności. Pamiętać trzeba, że na odcinku od Bufetu Rohackiego na Polanę Adamcula (i odwrotnie) szlak jest sezonowo zamknięty od 1 listopada do 15 czerwca.

Początek i koniec szlaku:
Wyjście i powrót – parking pod Spaloną (Parkovisko pod Spálenou) w Dolinie Zuberskiej.
Alternatywne rozpoczęcie i zakończenie trasy – schronisko „Chata Zverovka” (wydłużenie czasowe o około – 1 godz.).

Dojazd: własny środek lokomocji.
Z Zakopanego trasa przez przejście graniczne Chochołów-Sucha Hora, dalej Habówka-Witanowa-Orawice-Zuberec.

Przebieg szlaku:
Parking pod Spaloną – Bufet Rohacki (Byvala Tatliakova chata), szlak zielony (droga asfaltowa)  – 1 godz., Bufet Rohacki – rozdroże szlaków u wylotu Doliny Smutnej (Smutná dolina), szlak zielony – ½ godz., rozdroże szlaków u wylotu Doliny Smutnej  – Rohackie Stawy, szlak zielony – 1 ⅓ godz., Rohackie Stawy – rozdroża szlaków Pod Trzema Kopami, szlak niebieski – ¼ godz., rozdroża szlaków Pod Trzema Kopami – rozdroże na Polanie Adamcula, szlak niebieski – ⅔ godz., Polana Adamcula – parking pod Spaloną, szlak zielony  (droga asfaltowa)  – ⅓ godz..

Czas przejścia bez dojazdów i odpoczynków  około – 4 ½ godz.
Długość trasy 12 km.

Trasę rozpoczynamy z placu parkingowego. Zgodnie z „drogowskazem” kierujemy się zielnym szlakiem przez las i po krótkim podejściu wychodzimy na drogę asfaltową, która prowadzi z Zuberca do Bufetu Rohackiego. Podejście drogą przypomina podejście do Morskiego Oka, z tą różnicą, że nie ma tu takich tłumów jak tam. Mimo, że sprawia łagodne podejście to wciąż nabieramy wysokości. Z drogi możemy podziwiać panoramę na grań Trzech Kop.

Niebawem, po prawej stronie mijamy skałkę, na której umieszczony jest napis „…Co miłość do gór stworzyła, niech dobra wola zachowa …”. Napis upamiętnia wydarzenie z 1883 roku uznane przez Słowaków za początek turystyki na Orawie i związane z postawieniem przez Alexiusa Demiana schronu nad Czarną Młaką (Ťatliakovo jazierko). Autorem tej sentencji jest inny prekursor turystyki w Dolinie Rohackiej, ksiądz Jozef Mat’ašák.

Idziemy dalej drogą asfaltową i po chwili dochodzimy do rozdroża szlaków na polanie Adamcula (Adamcu’la).

Niektóre przewodniki sugerują aby stąd zacząć podejście nad Rohackie Stawy. My sugerujemy inny wariant szlaku, naszym zdaniem mniej męczący, obfitujący równie w piękne widoki jak ten na „drogowskazie”.

Kierujemy się dalej droga asfaltowa, którą dochodzimy do jej końca gdzie znajduje się Bufet Rohacki (Bufet pri Ťatliakovom jazere). Czas przejścia z parkingu do schroniska zajmie nam około – 1godz.

Pierwszy schron turystyczny nad stawkiem został wzniesiony przez Alexandra Demiana w 1883 roku. W 1933 roku dobudowano kolejny budynek, który przejął rolę schroniska. W 1937 roku rozpoczęto budowę nowego schroniska, którego inicjatorem był miłośnik Rohaczy Ján Ťatliak. Schronisko oddano do użytku w 1941 roku. Podczas wojny, 9 grudnia 1944 roku Niemcy spalili je wraz ze schronem Demiana. Po wojnie w latach 1946-47 powstał nowy budynek, który spłonął 28 maja 1963 roku podczas burzy. W latach 2011-2012 rozpoczęto kolejną rozbudowę schroniska. Po jej ukończeniu od 2017 roku oprócz bufetu schronisko w sezonie letnim oferuje również noclegi.
Obok schroniska znajduje się tablica pamiątkowa ku czci Jána Ťatliaka umieszczona tu w 1972 roku.
>>>więcej informacji o schronisku, zakładka: „Tatry Słowackie – Schroniska”, Schronisko, Bufet Rohacki (Bývalá Ťatliakova chata)

Rejon schroniska stanowi węzeł szlaków turystycznych. Jest dogodnym punktem wyjścia w rejon Grzesia i Rakonia ale przede wszystkim turyści ruszają stąd w rejon Stawów Rohackich i na Rohacze.

Podczas krótkiego odpoczynku można zejść nad brzeg jeziorka Czarna Młaka (Ťatliakovo jazierko) skąd roztacza się panorama na grań Rohaczy, które swym wyglądem i wielkością nie ustępują panoramie z Tatr Wysokich. Jeziorko ma powierzchnię 0,28 ha i 1,2 m głębokości.

Po odpoczynku ruszamy zielonym szlakiem w kierunku południowym. Przez najbliższe pół godziny szlak zielony pokrywa się ze szlakiem niebieskim. Zaczynamy podchodzić wśród bujnych kosodrzewin i zarośli. Po lewej majestatycznie wyrastają Rohacze: Ostry (Ostrý Roháč – 2084 m n.p.m.) i Płaczliwy (Plačlivô – 2125 m n.p.m.)

Po półgodzinnym marszu dochodzimy do rozdroża szlaków u wylotu Doliny Smutnej (Smutná dolina). Tu zostawiamy szlak niebieski, który dalej prowadzi na Smutną Przełęcz (Smutné sedlo) i grań Rohaczy (Rohacz Płaczliwy i Ostry).
>>>więcej informacji o szlaku na Rohacze: Zakładka „Tatry Słowackie – Szlaki turystyczne”, Płaczliwy Rohacz, a może i Ostry?.
My trzymamy się zielonego szlaku, który prowadzi przez kosodrzewiny i niebawem wyprowadza nas na tarasy Przedniego Zielonego, na którym w trzech poziomach  znajdują się Rohackie Stawy (Roháčske plesá).

Pierwszym od tej strony jest Niżni Rohacki Staw (Wielki Staw Rohacki), (Dolné  Roháčske pleso lub Vel’ké Roháčske pleso), położony na wysokości 1562 m n.p.m., jego powierzchnia to 2,23 ha i 6,5 m głębokości. Ciekawostką jest fakt, że dawniej staw ten był nazywany przez ówczesnych turystów „Orawskim Morskim Okiem”. Piękna panorama znad stawu na grań Rohaczy, Wołowiec i Rakoń.

Po krótkim postoju i sesji zdjęciowej ruszamy dalej. Wznosimy się, by po – ¼ godz. osiągnąć kotlinę, w której położone są Pośrednie Stawy Rohackie (Pośredni i Mały Staw Rohacki), (Tretie Roháčske pleso i Druhé Roháčske pleso). Pierwszy z nich, mniejszy znajduje się na wysokości 1648 m n.p.m., powierzchnia 0,21 ha i 1,3 m głębokości. Drugi z nich, większy położony jest na wysokości 1652 m n.p.m., i ma 0,58 ha powierzchni.
Ponownie warto stąd spojrzeć na majestat Rohaczy i grań, w której góruje Wołowiec. Atrakcją dla turystów są tu kaczki, które przypływają do brzegu, którym biegnie szlak w przekonaniu, że turyści (CI NIEŚWIADOMI) będą je dokarmiać robiąc sobie z tego nie lada atrakcję, a wyrządzając krzywdę zwierzęciu.

Szlak obchodzi oba jeziorka od północy po czym wspina się w górę. Niebawem znajdziemy się na najwyższym z poziomów gdzie znajduje się Wyżni Staw Rohacki  zwany również Zadnim. Położone na wysokości 1719 m n.p.m., ma 1,44 ha powierzchni i liczy 8,2 m głębokości. O jego uroku świadczą skaliste brzegi, jego lustro wody przerywa kamienna wysepka. W jego otoczeniu górują Trzy Kopy a na wschodzie Wołowiec.

Kolejny, krótki odpoczynek na utrwalenie wspaniałych widoków.
Trzymając się wciąż zielonego szlaku dochodzimy do „drogowskazu” Rohackie Stawy, to stąd zaczyna się podbój stawów gdybyśmy zaczęli podejście od polany Adamcula.
Kiedy jednak popatrzymy w dół, na zakosy szlaku oraz jego znaczną różnicę wzniesień na krótkim odcinku zrozumiemy, że nasza decyzja była słuszna, bowiem osiągnęliśmy tą samą wysokość w dłuższym czasie, z mniejszą odcinkową różnicą wysokości. Pięknie stąd prezentuje się Dolina Rohacka, a w oddali Osobita.

Zaczynamy zejście w dół, po drodze mijamy rozdroża szlaków Pod Trzema Kopami, gdzie wchodzimy na żółty szlak i kierujemy się do kolejnej atrakcji. Przed nami Rohackie Wodospady Wyżni i Niżni (Spaleńskie Siklawy), (słow. Roháčsky vodopád).

Najbardziej atrakcyjnie prezentuje się Wyżni Rohacki Wodospad (Roháčsky vodopád).
Aby dotrzeć do niego musimy zejść ze szlaku. Idziemy teraz ścieżką, która opisana jest stosownym drogowskazem z tabliczką. Wodospad znajduje się na wysokości 1340 m n.p.m., jego łączna wysokość to 23 m. Wodospad spada z pionowego progu skalnego rozbijając się na kamieniach stromego, skalnego koryta.

Jego urok nie pozwoli przejść obok niego nie wykonując serii zdjęć. W ścisłym sezonie letnim na pewno jest trudniej o spotkanie z nim oko w oko, ale poza sezonem jest wyłącznie do naszej dyspozycji.

Wracamy na nasz, żółty szlak, niebawem dołączy z prawej niebieski szlak. Schodzimy w dół kamienistym chodnikiem na Polanie Adamcula, którą mijaliśmy rano idąc w górę do schroniska (bufetu).

Drogą asfaltową wracamy na parking, gdzie kończymy udaną i przede wszystkim atrakcyjną wycieczkę. Za nami wspaniałe stawy i wodospady. Będzie co wspominać.
Teraz możemy jeszcze zdecydować się na dojazd lub dojście do schroniska na Zwierówce (chata Zverovka) gdzie możemy posmakować potraw kuchni regionalnej.

Dysponując czasem możemy udać się na Cmentarz Symboliczny Ofiar Tatar Zachodnich i Rohaczy, który znajduje się nieopodal schroniska.

Cmentarz – Miejsce Pamięci na polanie Zwirówka powstało w 2008 roku.
Wśród inicjatorów powstania tego miejsca byli: rada miasta Zuberec, leśnicy pracujący w parku narodowym oraz ratownicy HZS (Horská záchranná služba).

Motto cmentarza brzmi tak samo jak na cmentarzu pod Osterwą  „ Mŕtvym na pamiatku, Živým na výstrahu”, („Martwym ku pamięci, żywym ku przestrodze”).
Napis umieszczono na jednej z bram wejściowych na cmentarz.

>>>więcej informacji o tym miejscu: Zakładka „Tatry Słowackie – Ciekawe miejsca”, Cmentarz Symboliczny Ofiar Tatar Zachodnich i Rohaczy.

Materiały źródłowe
1. Józef Nyka „Tatry Słowackie – przewodnik”, wydanie VII, wyd. Trawers, Latchorzew 2011.
2. ”Szlaki Turystyczne Tatr Słowackich (Tatry Wysokie i Zachodnie)” schematy z podanymi czasami przejścia, Opracowanie Janusz Parchimowicz, Andrzej Stachiewicz, wyd. Nefryt, Szczecin 1999.
3. „Tatry – nowe spojrzenie na góry”, wyd. I, wyd. ExpressMap, Warszawa 2008.
4. Własne spostrzeżenia i odczucia.