Przez Czerwoną Ławkę (Priečne sedlo) – z Doliny Zimnej Wody (Malá Studená dolina) do Doliny Staroleśnej (Vel’ká Studená dolina)
Czerwona Ławka – 2352 m n.p.m. (Priečne sedlo) – przełęcz w bezpośredniej bliskości Małego Lodowego Szczytu (Široká veža), grani słowackich Tatr Wysokich.
Przełęcz utworzona jest przez dwa głębokie wcięcia pomiędzy Małym Lodowym Szczytem a Spągą groźnie zwieszającą się nad przełęczą. Wschodnie zbocza spod przełęczy opadają do Dolinki Lodowej (górne odgałęzienie Doliny Małej Zimnej Wody), zbocza zachodnie do Strzeleckiej Kotliny w górnym piętrze Doliny Staroleśnej.
Przez Czerwoną Ławkę zbudowano w latach 1935–37 szlak turystyczny. Trasa jest eksponowana i zabezpieczona łańcuchami. Są to jedne z najdłuższych łańcuchów w Tatrach, sama zaś przełęcz nazwana została w 1956 roku „słowackim Zawratem”.
Przez wiele lat szlak ten był jednokierunkowy. W 2013 roku zamontowano dodatkowe łańcuchy i klamry umożliwiające bezpieczne przejście w obu kierunkach. Z przełęczy prowadzi nieoznakowana, najłatwiejsza droga na Mały Lodowy Szczyt.
Początek i koniec szlaku:
Początek trasy: Stary Smokowiec. Koniec: Hrebienok – Stary Smokowiec.
Dojazd z Łysej Polany (Lysá Pol’ana) autobusem – przystanek SAD (słowacka komunikacja autobusowa). Z Zakopanego do przejścia granicznego można dojechać busem w kierunku na Morskie Oko lub autobusem linii Strama.
Kwaterując na Słowacji dojazd do Starego Smokowca kolejką TEŻ.
>>>więcej informacji o TEŻ zakładka: „Tatry Słowackie – Ważne informacje”, Kolejki i wyciągi
>>>więcej informacji o rozkładzie jazdy autobusów www.strama.eu
Przebieg szlaku:
Stary Smokowiec – Hrebienok (Siodełko), szlak zielony – 1 godz., (można wjechać kolejką szynową), Hrebienok – Schronisko Zamkowskiego (Zamkovskeho chata), szlak czerwony „Tatrzańska Magistrala” – 1 godz., schronisko Zamkowskiego – Schronisko Téryego (Téryho chata), szlak zielony – 1 ¾ godz., Schronisko Téryego – rozdroże w Dolinie Lodowej, szlak zielony – ½ godz., rozdroże w Dolinie Lodowej – Czerwona Ławka (Priečne sedlo), szlak żółty – 1 godz. (od września 2013 roku szlak o ruchu DWUKIERUNKOWYM), /// Czerwona Ławka (Priečne sedlo) – Schronisko Zbójnickie (Zbojnicka chata), szlak żółty – 1 ½ godz., Schronisko Zbójnickie – Polana Staroleśna (Pol’ana Kamzik), szlak niebieski – 1 ¾ godz., Polana Staroleśna – Hrebienok (Siodełko), szlak czerwony – ¼ godz., Hrebienok – Stary Smokowiec, szlak zielony – ¾ godz., (można zjechać kolejką szynową).
Czas przejścia bez dojazdów i odpoczynków – 7 ¼ godz.(wariant z kolejką) lub – 9 ½ godz.(wariant pieszy).
Różnica wzniesień – 1342 m.
UWAGA:
Ruch dwukierunkowy przez Czerwoną Ławkę (Priečne sedlo) został dopuszczony na początku września 2013 roku po zainstalowaniu przez służby terenowe ŠL TANAP-u równoległej linii łańcuchów i klamer na najbardziej stromym, skalistym odcinku trasy.
Kierunek marszu z Doliny Zimnej Wody do Doliny Staroleśnej jest nadal zalecany jako dogodniejszy dla mniej wprawnych turystów.
Materiał źródłowy: Kwartalnik TPN „tatry” nr 4 (46) jesień 2013.
Na wstępie zaznaczamy, że szlak jest stosunkowo ciężki ze względu na jego długość i różnicę wzniesień a trudny ze względu na dużą ekspozycję – miejsca te są ubezpieczone. Mimo to szlak przez nas polecamy, wspaniała przygoda ze skałą, widoki zapierają dech, malownicze panoramy.
Szlak ten umożliwia przejście z Doliny Zimnej Wody (Malá Studená Doloina) do Doliny Staroleśnej (Vel’ká Studená Dolina) przez wysokogórską, wąską przełęcz.
Na szlak ruszamy w Starym Smokowcu kierując się do dolnej stacji kolejki szynowej na Hrebienok. Kto chce, wybiera wariant z wjazdem – warto wtedy wykupić bilet w obie strony, czyli góra – dół, jest wtedy znacznie tańszy, pamiętając o rozkładzie jazdy. W wariacie z wjazdem i zjazdem trzeba naprawdę wcześnie zacząć – kolejka kursuje od 8.00 do 19.00. Kto wybrał pieszy wariant rusza spod dolnej stacji kolejki na zielony szlak, który biegnie prawie równoległe do linii kolejki, którą mamy po naszej lewej stronie, a z prawej biegnie droga asfaltowa na Hrebienok. Latem jest to również trasa rowerowa oraz tor dla górskiej hulajnogi, zimą tor saneczkowy.
Idąc pod górę możemy zobaczyć skutki kalamity z XI 2004 roku – bowiem przed nią rósł tu piękny i gęsty las, który przesłaniał wszystko. Po lewej stronie widać panoramę na masyw Sławkowskiego Szczytu, a przed nami masyw Łomnicy. W czasie naszego wejścia na Hrebienok będziemy mieli możliwość spotkania kolejki na trasie, najlepszy widok jest w połowie, na mijance, wtedy wagony się rozjeżdżają, by znów wjechać na ten sam tor. Kolejka kursuje co 30 minut.
Dochodząc do górnej stacji kolejki, szlak prowadzi na schody i metalowy podest, którym turyści wychodzą z kolejki na Hrebienok i my wraz z nimi dochodzimy do pierwszego rozdroża szlaków. Jesteśmy na wysokości 1285 m n.p.m.
Możemy spotkać tu naprawdę wielu ludzi, sporo turystów jednodniowych, którzy stąd idą do Wodospadów Zimnej Wody, inni zostają w restauracji, kolejni to rowerzyści górscy i miłośnicy mocnej jazdy na hulajnodze. Ponadto jest tu ważny węzeł szlaków, który stwarza wiele możliwości i wariantów różnych przejść i wejść.
My kierujemy się na czerwony szlak, na północ, w kierunku Zamkovskeho chata. Odcinek, którym będziemy szli przez kolejną godzinę stanowi fragment „Tatrzańskiej Magistrali”.
>>>więcej informacji o „Tatrzańskiej Magistrali” zakładka: „Tatry Słowackie – Szlaki turystyczne”, Tatrzańska Magistrala – tabela
Nasz szlak to bardzo wygodna i szeroka ścieżka, szutrowo – kamienna. Po niespełna paru minutach, w dole po prawej stronie dojrzeć można schronisko Bilikowa chata (Schronisko Bilika).
>>>więcej informacji zakładkach: „Tatry Słowackie – Schroniska” , Bilikowa Chata
W niespełna 15 minut dochodzimy do kolejnego rozdroża szlaków, który znajduje się na Polanie Staroleśnej (Pol’ana Kamzik). Z prawej mijamy szlak niebieski i zielony, który prowadzi stąd do Wodospadów Zimnej Wody i schroniska Rainerowa Chata a w lewo odchodzi niebieski szlak do Doliny Staroleśnej (Vel’ka Studená Dolina), tym szlakiem będziemy schodzić, kończąc naszą turę.
>>>więcej informacji zakładka: „Tatry Słowackie – Schroniska” , Rainerowa Chata
Idziemy dalej szlakiem czerwonym, który sprowadza nas najpierw w dół, by potem powoli nabierać wysokości. Od tego miejsca ścieżka jest również wygodna, ale już kamienna, miejscami wystają głazy, więc czas na skupienie. Po kilku minutach dochodzimy do mostku, który jest przewieszony nad potokiem Zimna Woda, a z lewej huczy (słychać go już z oddali) Wyżni Wodospad – najpiękniejszy z „wodogrzmotów Zimnej Wody”, spada z progu o wysokości 20 m, wąską skalną szczeliną, jest na co popatrzeć. Można zrobić tu fajne fotki. Wodospad nosi tez nazwę Olbrzymi lub Wielki (słow. Obrovský).
Po drodze mijamy drugi mostek, za nim po skale pokrytej mchem spływa zawsze woda. W tym miejscu szlak ostro zawija w prawo i prowadzi w górę poprzez duże pole złomów granitu. Za nami piękna panorama na masyw Sławkowskiego Szczytu, a w dole Schronisko Bilika. Kolejny zakos szlaku wprowadza nas w las i po niespełna 45 minutach od rozdroża na Polanie Kamzik docieramy do kolejnego drogowskazu, w prawo dalej biegnie szlak czerwony, „Tatrzańska Magistrala” do Doliny Łomnickiej (Skalnatá dolina), my natomiast w tym miejscu schodzimy na szlak zielony, którym w minutę dochodzimy do Schroniska Zamkowskiego. Jesteśmy teraz na wysokości 1475 m n.p.m.
Na tm odcinku szlaku i dalej aż do schroniska Teryho chata spotykać będziemy nosiczy – tatrzańskich tragarzy, którzy wynoszą żywność, opał i inne towary celem zabezpieczenia funkcjonowaniatego schroniska. Tragarze towarzyszyć nam będą również w drodze powrotnej na odcinku od schroniska Zbójnicka chat aż do Polany Kamzik.
>>>więcej informacji o pracy tatrzańskich tragarzy zakładce: „Tatry Słowackie – Ważne informacje”, Tatrzańscy tragarze
Po odpoczynku w Schronisku Zamkowskiego, sesji zdjęciowej i potwierdzeniu naszego pobytu (pieczątka) ruszamy dalej zielonym szlakiem w głąb Doliny Zimnej Wody. Mijamy ujęcie wody dla schroniska i powoli przekraczamy górną granicę lasu. Po lewej widok na ostre turnie Rywocin i Kościołów, a po prawej urwiska Łomnickiej Grani. Przed nami dostrzec można nasz kolejny cel Schronisko Téryego, a ze skalnego progu spływającą siklawę (będziemy obok niej przechodzić). Szlak w tym miejscu nie jest ciężki, idziemy korytem doliny nabierając wysokości.
Teraz dochodzimy do progu skalnego, którym w tym miejscu obrywa się piętro Doliny Zimnej Wody, a nosi nazwę Dolina Pięciu Stawów Spiskich – o nazwie później. Zaczynamy ostro nabierać wysokości, zakosy po złomach skalnych. Dochodzimy do miejsca, z którego doskonale widać Złotą Siklawę, która w tym miejscu spada z progu skalnego pod kątem 45 stopni.
Dalej idąc dochodzimy do podnóży 180-metrowych zerw Żółtej Ściany, znana i popularna w środowisku taterników,” poprzecinana” licznymi drogami wspinaczkowymi należącymi do najtrudniejszych w Tatrach. Teraz zakosami ostro w górę wychodzimy na próg Doliny Pięciu Stawów Spiskich (Pät spíšských plies).
Przechodząc dalej w parę minut docieramy do Schroniska Téryego, położonego nad Przednim (Małym) Stawem. Jesteśmy na wysokości 2050 m n.p.m. w schronisku, najwyżej położonym, które jest czynne przez cały rok.
Od schroniska Zamkowskiego powinniśmy tu dojść w 1 godzinę i 40 minut, jak zajmie Wam to 2 godziny, też nic się nie stanie, zapas czasu jest zachowany.
Nazwa Dolna Pięciu Stawów Spiskich – w dolinie faktycznie znajduje się pięć stawów. Najwyżej położony – Zadni Staw Spiski, największy to Wielki Staw Spiski. Pozostałe to: Pośredni, Niżni i Mały Staw Spiski. Nie są to wszystkie stawy, które będzie jeszcze podziwiać z górskiej perspektywy. Schronisko i obowiązkowy odpoczynek, pieczątka i tradycyjna sesja zdjęciowa.
>>>więcej informacji zakładka: ”Tatry Słowackie – Schroniska”, Téryego chata
Otoczenie doliny jest bajeczne. Najważniejsze szczyty to Baranie Rogi, Lodowy Szczyt i Lodowa Kopa, widać stąd nasz cel – Czerwoną Ławkę. Jak mamy lornetkę lub aparat z niezłym zoomem, to możemy już stąd zobaczyć co nas czeka tam na górze.
Od schroniska Téryego kierujemy się dalej na zielony szlak, którym w – ½ godz. dochodzimy do rozdroża w Dolinie Lodowej. Drogowskaz wskazuje, w prawo zielony szlak na Lodową Przełęcz (Sedielko) – 2372 m n.p.m. najwyżej położona przełęcz w Tatrach, przez którą prowadzi znakowany szlak turystyczny.
My w tym miejscu kierujemy się na szlak żółty, który od tego miejsca od 2013 roku jest szlakiem dwukierunkowym! Pomału, zakosami w – ½ godziny dochodzimy pod ścianę Małego Lodowego Szczytu. U jego podnóża obowiązkowy, krótki postój na założenie rękawiczek i podziwianie panoramy Doliny Pięciu Stawów Spiskich, widać prawie wszystkie stawy.
Dalej w górę prowadzi szlak po dobrze urzeźbionej płycie w ładnie eksponowanej wspinaczce i z pomocą bardzo długiego łańcucha wchodzimy na przełęcz. Latem duże zatory, bowiem szlak ten uchodzi za jeden z najatrakcyjniejszych po południowej stronie Tatr.
Wspinając się na Czerwoną Ławkę swobodnie możemy się odwracać, trzymając się łańcucha, zachowując zasadę, jeden turysta na jednym segmencie łańcucha (i tak go będą łamać) i podziwiać wspaniała panoramę. Widać pięknie dolinie i jej otoczenie, masyw Łomnicy z Łomnicką Granią, Durny Szczyt i Baranie Rogi. Widać wyraźną szlak na Baranią Przełęcz (szlak tylko z uprawnionym przewodnikiem), często można na nim dojrzeć turystów. A ponadto dostrzec można również kolejne, obiecane wcześniej stawy, Barani Stawek u podnóża Baranich Rogów – najwyżej położony stały zbiornik wodny w Tatrach (2007 m n.p.m.) oraz w sąsiedniej Lodowej Dolinie, Lodowy Stawek. Można również dostrzec turystów na Lodowej Przełęczy.
I tak po godzinie od rozdroża w Lodowej Dolinie docieramy na Czerwoną Ławkę.
Z Czerwonej Ławki można, ale tylko z uprawnionym przewodnikiem wejść na Mały Lodowy Szczyt. Przed nami Dolina Staroleśna i kolejna panorama zapierająca dech. Masyw Sławkowskiego Szczytu, masyw Gierlacha i Małą Wysoką, to najbardziej charakterystyczne szczyty stąd widoczne. Widać Schronisko Zbójnickie, które jest prawie na wyciągnięcie ręki i aż trudno uwierzyć, że stąd do schroniska jest jeszcze – 1 ½ godz. marszu.
Z przełęczy schodzimy dalej żółtym szlakiem. Prowadzi on płytkim żlebem, szlak jest ubezpieczony łańcuchem, w przypadku zalegania śniegu, zachowaj szczególną ostrożność. Poniżej wylotu żlebu osiągamy podstawę południowych ścian Ostrego i Małego Lodowego Szczytu. Obie te ściany należą do najsłynniejszych wśród taternickiej braci. Stąd już bez trudności, ale długim trawersem po rozległych Strzeleckich Polach, po głazach, dalej przez grań Strzeleckiej Turni w – ¾ godz. dochodzimy do malowniczych Siwych Stawów.
To pierwsze stawy w dolinie na naszej drodze, ale warto w tym miejscu wspomnieć, że w Dolinie Staroleśnej znajduje się najwięcej, w całych Tatrach, stałych zbiorników wodnych. Jest ich tu 27.
Teraz dopiero widać po przejściu tego odcinka, że ta odległość, na wyciągnięcie ręki do schroniska z Czerwonej Ławki to nie była zmyła i te – 1 ½ godz. drogi mus jest przejść.
Dalej trawersujemy stożki piargowe u podnóża Jaworowego Szczytu po czym wchodzimy na bardziej płaski teren, podziwiając otoczenie doliny Staroleśnej z jej kolejnymi stawami. Stajemy na brzegu Niżniego Stawu Staroleśnego (Sesterské pleso) gdzie znajduje się kolejny drogowskaz.
Teraz z prawej dochodzi niebieski szlak z Rohatki (Prielom), którym można przejść z Doliny Staroleśnej do Doliny Białej Wody (Bielovodská dolina) i dalej aż do Łysej Polany – tym szlakiem przechodzi się Tatry w poprzek. Można też nim przejść do Doliny Wielickiej przechodząc przed kolejną wysokogórską przełęcz Polski Grzebień (Pol’ský Hrebeň). Stąd w kilka minut dochodzimy do Schroniska Zbójnickiego.
>>>więcej informacji zakładka: ”Tatry Słowackie – Schroniska” , Schronisko Zbójnickie
Najtrudniejszy odcinek dzisiejszej trasy za nami. Czas na porządny posiłek i odpoczynek. Polecamy szczególnie „czosnkową polewkę” (zupa czosnkowa) – pycha.
Po odpoczynku pora wracać.
Schodzimy niebieskim szlakiem, tym na który weszliśmy przy stawie. Zaraz po wyjściu ze schroniska mijamy po prawej Długi Staw (Dlhé pleso). Dalej w dół i kolejny staw Warzęchowy Staw (Vareškove pleso). Nieopodal tego stawu znajduje się rozległa polana ze wspaniałą panoramą na Pośrednią Grań, Kościoły, Żółty Szczyt i Sokolą Turnię.
Schodząc dalej niebieskim szlakiem docieramy do jeszcze jednego łańcucha na skale, ale bez obaw, trudności latem niewielkie, służy on bardziej zimą lub gdy jeszcze zalega śnieg wczesnym latem lub późną wiosną i korzystają z niego tragarze (tatrzańscy nosicze).
Jak informowaliśmy już wcześniej na tym szlaku możemy czasami spotkać tragarzy, którzy wynoszą zaopatrzenie do schronisk Zamkowskiego, Teryho lub Zbójnickiego. Późna popołudniowa pora, jest chłodniej, słońce już nie operuje tak mocno, sprzyja tatrzańskim tragarzom w ich morderczym wysiłku.
>>>więcej informacji o tragarzach zakładka: „Poradnik”, Tatrzańscy Tragarze (nosicze)
Wchodzimy w las, wąską ale wygodną ścieżką, najpierw wśród wielkich skał, potem już tylko lasem wychodzimy na dobrze znaną nam z godzin porannych Polanę Staroleśną (polana Kamzik). Tutaj kończy się nasz wysokogórski odcinek szlaku. Stąd w prawo, wygodną ścieżką w – ¼ godz. docieramy na Hrebienok (Siodełko).
Teraz jeszcze wybór zejścia, pieszo, szlak zielony, ten sam co przyszliśmy rano lub zjazd kolejką jeżeli jesteśmy przed 19 godziną.
Wybór należy do Was.