Miejsce Pamięci na Wiktorówkach znajduje się w sąsiedztwie należącej do Polskiej Prowincji Dominikanów kaplicy Matki Boskiej Jaworzyńskiej Królowej Tatr, popularnego ośrodka maryjnego o tradycjach sięgających lat 60-tych XIX wieku.
Kaplica Znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego, w pobliżu Rusinowej Polany na wysokości około 1200 m n.p.m. Przy Sanktuarium przebiega szlak turystyczny oznaczony kolorem niebieskim z Zazadniej na Rusinową Polanę.
Początek szlaku – dojazd, dojście:
I wariant:
– z Zakopanego busem lub samochodem w kierunku na Morskie Oko przez Zazadnię na parking. Stąd niebieski szlak w kierunku na Rusinową Polanę – 1 godz.
II wariant:
– z Zakopanego busem lub samochodem w kierunku na Morskie Oko przez Wierch Poroniec na, parking. Stąd zielonym szlakiem na Rusinową Polanę, a następnie niebieskim szlakiem do sanktuarim na Wiktorówkach – 1 ¼ godz.
III wariant:
– z Zakopanego busem lub samochodem w kierunku na Morskie Oko przez Łysą Polanę na parking na Palenicy Białczańskiej. Stąd niebieskim szlakiem na Rusinową Polanę, a następnie dalej tym samym szlakiem (niebieskim) do sanktuarim na Wiktorówkach – 1 godz.
„Miejsce Pamięci” to kamienny mur, na którym znajdują się tablice i symbole upamiętniające zarówno tych, którzy realizując swoje górskie pasje i marzenia, w górach zginęli, jak również tych co zmarli śmiercią naturalną, dla których Tatry były przestrzenią i treścią życia.
Przesłanie tego miejsca brzmi: „Pamiętam – tęsknię –czekam”.
Jak mówi przełożony klasztoru im. Jana Pawła II na Wiktorówkach, nie jest to cmentarz symboliczny a miejsce pamięci tych osób, które ukochały Tatry, dla których były one czymś wyjątkowym w codziennym życiu. Dlatego też ich najbliźsi poprzez umieszczenie tutaj takich tablic chcą utrwalić pamięć o nich.
Miejsce Pamięci sprzed 2011 roku – stary jednopoziomowy mur
(zdjęcia z naszego archiwum)
Pierwsza tablica pojawiła się tutaj w 1994 roku, upamiętniając artystę zakochanego w Tatrach, który zmarł w młodym wieku i pozostał w Tatrach na zawsze. W kaplicy na Wiktorówkach została wtedy odprawiona msza święta pogrzebowa, a rodzina i przyjaciele postanowili umieścić na murze tablicę, która go upamiętni. W tym samym roku (1994) w katastrofie śmigłowca ratowniczego zginęli piloci i ratownicy TOPR, ku czci ich pamięci umieszczono tu tablicę, która była drugą z kolei.
W następnych latach doszły kolejne tablice. Kilka lat temu było ich 25, w styczniu 2013 roku było już ich 82, obecnie jest ich około 140. Upamiętniają osoby, które zginęły w górach, w większości w Tatrach, ale również w Alpach, Kaukazie, Himalajach w górach Colorado, na Spitsbergenie i w Słowenii.
Mur, na którym umieszczano tablice ma również za zadanie utrzymanie skarpy ulegającej erozji. W pierwszych latach po 2000 roku w paru miejscach pierwotny mur był popękany, stąd decyzja o jego przebudowie. Stary mur rozebrano, a w jego miejsce postawiono nowy, znacznie większy, dwupoziomowy, z płyt piaskowca.
Miejsca Pamięci – nowy, dwupoziomowy mur
Naturalną skałę wyeksponowano w środkowej części górnego muru i stanął na niej krzyż, który poprzednio znajdował się na Rysach, gdzie został postawiony z okazji 100-lecia TOPR-u. Prace trwały od 17 kwietnia do 7 lipca 2012 roku.
Na dolnym murze zamontowano tablice z poprzedniego, granitowego muru, a kilka tablic poświęconych ratownikom tatrzańskim umieszczono na drugim poziomie, gdzie wydzielono dla nich specjalne miejsce.
O umieszczeniu tablicy na Wiktorówkach decyduje czteroosobowa kapituła, której przewodniczącym jest o. Marcin Dąbkowicz, przełożony klasztoru.
Materiały źródłowe:
1. Kwartalnik „Tatry” nr 1(43) zima 2013, którego tematem numeru są Wiktorówki.
2. Hubert Jarzębowski „Cmentarz symboliczny pod Osterwą. Duchy miejsca”, wydawnictwo Strapis, Katowice, 2016.
3. Portal internetowy: https://wiktorowki.dominikanie.pl/
4. Własne przemyślenia i spostrzeżenia.
Pingback: Symboliczne Cmentarze i Miejsca Pamięci Ofiar Gór – Naszeszlaki.com.pl – Tatry i Karkonosze naszymi oczami, blog