Przemierzając tatrzańskie szlaki, w niektórych miejscach możemy spotkać wspaniale prezentujące się wodospady. Nie ma nic piękniejszego jak wielkie masy wody spadające z górskich progów tworząc w zależności od ich wysokości malownicze siklawy. Warto więc wiedzieć, planując górską wycieczkę gdzie możemy ze szlaku je dostrzec.
Poniżej prezentujemy wodospady Tatr polskich. Do części z nich dojdziemy gdyż umiejscowione są one bezpośrednio przy szlaku, niektóre musimy podziwiać z dystansu co wcale nie umniejsza ich pięknu. Wodospady tatrzańskie, których nie można spotkać na szlaku lub ich dostrzec pozostawiamy bez opisu.
SIKLAWA (Wielka Siklawa)
Dojście:
Z parkingu Palenica Białczańska drogą jezdną, bez znaków do Wodogrzmotów Mickiewicza – ¾ godz., stąd w prawo (na zachód), szlak zielony Doliną Roztoki do wodospadu – 1 ½ godz.
Wielka Siklawa to największy wodospad w Polsce oraz w Tatrach, choć nie najwyższy. Należy do jednych z najpiękniejszych, tatrzańskich wodospadów.
Tworzy go potok Roztoka, który wypływa z Wielkiego Stawu w Dolinie Pięciu Stawów Polskich i spada z progu zwanego ścianą Stawiarską, oddzielającą Dolinę Pięciu Stawów Polskich od Doliny Roztoki.
Siklawa liczy 70 m wysokości i spada z progu o średnim nachyleniu 35°. Wody Siklawy tworzą najczęściej dwie, czasami trzy, a przy intensywnych opadach cztery strugi wody. Najbardziej imponujący wygląd osiąga podczas intensywnych opadów lub późną wiosną i wczesnym latem, kiedy topnieją śniegi.
W obłokach pyłu wodnego słońce tworzy wspaniałe, kolorowe tęcze.
W początkach XIX wieku wodospad należał do głównych atrakcji Tatr Polskich.
Stanowił przedmiot natchnienia dla malarzy i poetów.
Zielony szlak turystyczny Doliną Roztoki przebiega bezpośrednio obok wodospadu. Wspinamy się do góry po wielkich polodowcowych wygładzeniach (miejsce tzw. Danielki). Podczas opadu lub przy oblodzeniu jest tu bardzo niebezpieczne. GOPR odnotowuje w pobliżu wodospadu liczne wypadki na skutek poślizgnięcia!
To tu właśnie w 1924 roku po poślizgnięciu się poniósł śmierć przewodnik tatrzański Jan Gąsienica Daniel (i stąd właśnie pochodzi nazwa tego miejsca).
Wodospad stanowi wspaniały punkt do odpoczynku, podczas którego do woli możemy podziwiać jego piękno.
Otoczenie wodospadu jest również imponujące, na północy masyw Wołoszynów, widać Buczynową Siklawę. Od południa widok nieco ograniczony zerwami Świstówki Roztockiej.
Wodospad podziwia się najczęściej w czasie marszu do Doliny Pięciu Stawów Polskich lub podczas zejścia Doliną Roztoki do Palenicy Białczańskiej.
BUCZYNOWA SIKLAWA
Dojście:
Z parkingu Palenica Białczańska drogą jezdną, bez znaków do Wodogrzmotów Mickiewicza – ¾ godz., stąd w prawo (na zachód), szlak zielony Doliną Roztoki w kierunku Doliny Pięciu Stawów Polskich – 2 godz.
Buczynowa Siklawa znajduje się w Dolinie Roztoki. Tworzą ją wody niewielkiego potoku wypływającego z progu Dolinki Buczynowej, na wysokości 1550 m n.p.m. Woda spływa kilkoma strugami po skalnych płytach. Woda z wodospadu zwykle wsiąka poniżej ściany w piargi i tylko przy większych opadach płynie powierzchniowo na całej długości koryta uchodząc do Roztoki poniżej Bacowej Wanty.
Wodospad podziwiać można ze szlaku turystycznego, który łączy Dolinę Roztoki z Doliną Pięciu Stawów Polskich. Prawie bezpośredni kontakt z wodospadem mamy na szlaku żółtym, który łączy Dolinę Pięciu Stawów Polskich z Doliną Gąsienicową przez Przełęcz Krzyżne. Ładnie prezentuje się również ze szlaku niebieskiego, który łączy Dolinę Pięciu Stawów Polskich z Doliną Rybiego Potoku przez Świstową Czubę.
CZARNOSTAWIAŃSKA SIKLAWA
Dojście:
Z parkingu Palenica Białczańska drogą jezdną, bez znaków do Wodogrzmotów Mickiewicza – ¾ godz., dalej szlak czerwony do Morskiego Oka – 1 ¼ godz., skąd czerwony szlak w kierunku na Rysy do Czarnego Stawu pod Rysami – ¾ godz.
Czarnostawiańską Siklawę tworzą wody Czarnostawiańskiego Potoku, który wypływa z Czarnego Stawu pod Rysami i wpada do Morskiego Oka. Zaraz poniżej Czarnego Stawu pod Rysami na skalnym progu tworzy pierwszy wodospad, drugi znajduje się kilkadziesiąt metrów powyżej Morskiego Oka. Jego urok zależy od ilości wody wypływającej ze stawu i jak zawsze najlepiej podziwiać go wczesnym latem lub po obfitych opadach deszczu.
DWOISTA SIKLAWA
Dojście:
Z parkingu Palenica Białczańska drogą jezdną, bez znaków do Wodogrzmotów Mickiewicza – ¾ godz., dalej szlak czerwony do Morskiego Oka – 1 ¼ godz. Stąd najlepiej udać się na spacer wokół Morskiego Oka i z różnych miejsc podziwiać wodospad.
Dwoista Siklawa to podwójny wodospad. Tworzy go potok, który wypływa z Dolinki za Mnichem i opada z progu skalnego pod kotłem lodowcowym zwanym Nadspady.
W rzeczywistości są to dwa wodospady, położone powyżej południowo-zachodniego brzegu Morskiego Oka. Pierwszy z nich, Prosty Wodospad, którym spływa zazwyczaj więcej wody. Drugi to Skośny Wodospad nieco mniejszy lecz bardziej stromy.
Jak zawsze największe wrażenie robi późną wiosną i wczesnym latem. Kiedy jest suche lato i jesień jego wody całkowicie zanikają, pozostają po nim jedynie suche i kamienne żleby.
Zimą wodospad zamienia się w lodospad, co dla wielu taterników stanowi nie lada atrakcję. Lodospad na prawej odnodze wodospadu ma różnicę wzniesień ok. 55 m., szerokość ok. 10 m i długość 80 m. W górnej części potrafi osiągnąć 70 ° nachylenia, a w niektórych miejscach jest prawie pionowy. Na lewej odnodze tworzy się lodospad o wysokości około 40 m.
DYMIĄCA WODA
Dojście:
Z parkingu Palenica Białczańska drogą jezdną, bez znaków do Wodogrzmotów Mickiewicza – ¾ godz., dalej szlak czerwony do Morskiego Oka – 1 ¼ godz., skąd czerwony szlak w kierunku na Rysy do Czarnego Stawu pod Rysami – ¾ godz.
Wysoka, wąska siklawa, spadająca poprzez próg skalny jakim Wyżni Czarnostawiański Kocioł obrywa się w kierunku Czarnego Stawu pod Rysami.
Nazwa „Dymiąca Woda” wywodzi się stąd, że wody tej siklawy porywane są przez wiatr i tak rozpraszane jakbyśmy widzieli smugi dymu, a nie wody.
WODOGRZMOTY MICKIEWICZA
Dojście:
Z parkingu Palenica Białczańska, droga jezdną w kierunku Morskiego Oka – ¾ godz..
Wodogrzmot to słowo z gwary podhalańskiej określający wodospad o dużej masie wody, spadający z hukiem głośnym jak grzmot. Jako nazwa własna Wodogrzmotem nazywano Niżni Wodospad Doliny Roztoki.
Wodospad tworzy potok Roztoka, który wypływa ze stawu w Dolinie Pięciu Stawów Polskich ok. 1 km od jego ujścia do rzeki Białka. Posiada liczne kaskady od 3 do 10 metrów wysokości. Trzy z nich mają nazwy: Wyżni Wodogrzmot (ledwo widoczny z kamiennego mostu), Pośredni Wodogrzmot (najlepiej widoczny) i Niżni Wodogrzmot (poniżej mostu, zupełnie z niego niewidoczny).
Wodogrzmoty były już udostępnione dla turystów około 1880 roku.
W 1891 roku z okazji sprowadzenia prochów Adama Mickiewicza z Francji do Polski na Wawel (1890 rok), wydział Towarzystwa Tatrzańskiego nadał im nazwę „Wodogrzmotów Mickiewicza” i umieścił metalową tablicę z nazwą przy Niżnim Wodogrzmocie.
W 1900 roku nad wodospadami wybudowano kamienny most, którym poprowadzono nową drogę do Morskiego Oka.
Obecnie można podziwiać Wodogrzmoty z tego właśnie mostu. Najlepszy widok mamy na Pośredni Wodogrzmot, Wyżni widać tylko częściowo a Niżni znajduje się poniżej mostu. Bezpośredni dostęp do Wyżniego i Niżniego wodospadu jest zabroniony. Dawniej możliwe było dojście ścieżkami ponad Wyżni Wodogrzmot, a do Niżniego Wodogrzmotu dochodziło się od Roztockiego Schroniska.
W latach 80-tych XX przy Wodogrzmotach znajdował się parking i przystanek dla kursujących tędy autobusów. Niedaleko znajduje się drewniany budynek, dawniej jako domek dróżnika, obecnie centrum informacji TPN.
SIKLAWICA
Dojście:
Z Zakopanego ulicą Strążyską do wylotu Doliny Strążyskiej i stąd szlak czerwony – ¾ godz. do rozdroża i dalej szlakiem żółtym do wodospadu – 10 min.
Siklawica to najwyższy wodospad w polskich Tatrach Zachodnich.
Jego nazwa pochodzi od Siklawy w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Dawniej nazywany był także Siczawą, Siczącą Siklawą.
Wodospad znajduje się w jednym z dwóch, górnych odgałęzień Doliny Strążyskiej, pod północną ścianą Giewontu. Spada dwoma strugami pod kątem 80°. Łączna wysokość wynosi 23 m, z czego ściana dolna ma 13 m, a ściana górna 10 m wysokości.
Dawniej z dolinki tej nieopodal wodospadu, bardzo stromym żlebem Warzecha, prowadziła najkrótsza ścieżka turystyczna z Zakopanego na Giewont.
Wodospad był już znany i udostępniony turystom w I połowie XIX wieku. W latach 1895 – 1924 stała w rejonie wodospady altana dla gości.
Wodospad Siklawica to ulubione miejsce ks. Karola Wojtyły.
Materiały źródłowe:
1. Wikipedia, Wolna encyklopedia:
foto: https://pl.wikipedia.org/wiki/Dymi%C4%85ca_Woda
2. Józef Nyka „Tatry Polskie – przewodnik” wyd. XVII, wyd. Trawers, Latchorzew 2011;
3.„Szlaki Turystyczne Tatr Polskich” schematy z podanymi czasami przejścia, opracowanie Janusz Parchimowicz, Andrzej Stachiewicz, wyd. Nefryt, Szczecin 1998.
